Darllenwch y canllaw i athrawon cyn defnyddio'r adnodd hwn. Rhannwch y myfyrwyr yn barau neu'n grwpiau o dri a rhowch y grid i'w argraffu a'r lluniau i'w torri iddyn nhw.

Yna gofynnwch i'r myfyrwyr benderfynu ym mhob achos:

  • lle i roi pob un o'r nwyddau neu wasanaethau ar y grid;
  • beth yw'r budd neu'r gost allanol;
  • ar bwy y mae'r budd neu'r gost allanol yn cael effaith a pham;
  • pam mae pob un yn broblem ar gyfer marchnad rydd (y syniad sylfaenol yw gorddefnyddio/tanddefnyddio).

Gofynnwch iddyn nhw ddod at y bwrdd gwyn i ddefnyddio'r adnodd rhyngweithiol i ddangos i chi sut maen nhw wedi gosod y nwyddau neu'r gwasanaethau ar y grid.

  • smokingYsmygu
  • powerCynhyrchu pŵer
  • pharmaceutical manufactureGSK
  • universityAddysg
  • starbucksStarbucks
  • water pollutionLlygredd diwydiannol mewn afonydd
  • facebookFacebook
  • beerCwrw
  • hospitalIechyd
Cost allanol
Budd allanol
Defnyddio
Cynhyrchu
  • Iechyd: Budd allanol wrth ddefnyddio (llai o haint, effaith ar fusnesau yn sgil gweithlu mwy iach).
  • Addysg: Budd allanol wrth ddefnyddio (gweithlu â gwell sgiliau, llai o gostau hyfforddi ar gyfer cwmnïau).
  • Facebook: Budd allanol wrth ddefnyddio (effeithiau rhwydweithio – mae un defnyddiwr ychwanegol yn ei wneud yn fwy gwerthfawr i ddefnyddwyr parod. Fodd bynnag, mae'n amlwg bod elfennau negyddol hefyd).
  • Ysmygu: Cost allanol wrth ddefnyddio (ysmygu goddefol, baich ar y GIG).
  • Cynhyrchu pŵer: Cost allanol wrth gynhyrchu (allyriadau CO2 yn achosi llifogydd rhywle arall yn y byd etc.).
  • GSK: Budd allanol wrth gynhyrchu: (mae gwaith ymchwil a datblygu yn gwneud elw ar gyfer GSK, ond mae o fudd i drydydd parti hefyd wrth iddyn nhw ddod o hyd i iachâd ar gyfer clefydau).
  • Starbucks: Mae hyn yn ddadleuol iawn. Budd allanol wrth gynhyrchu (Wi-Fi am ddim – gellir dibynnu ar bobl eraill). Cost allanol wrth ddefnyddio (sbwriel etc.).
  • Cwrw: Cost allanol wrth ddefnyddio: (Ymddygiad gwrthgymdeithasol, baich ar y GIG).
  • Llygredd diwydiannol mewn afonydd: Cost allanol wrth gynhyrchu.