GDP

Mae gan bob economi dri ffactor cynhyrchu allweddol – tir, llafur (gweithwyr) a chyfalaf (peiriannau). Gallwch gyfuno'r rhain i wneud nwyddau a gwasanaethau y mae dinasyddion yr economi yn dymuno eu defnyddio. Isod, cewch fanylion economi ddychmygol. Er mwyn gwneud pethau'n syml, gallwn dybio nad oes cyfyngiad ar faint o dir sydd ar gael. Mae cyfalaf a llafur, fodd bynnag, yn gyfyngedig. Cynllunio yw eich swydd chi – eich nod yw gwneud eich pobl mor hapus â phosibl dros gyfnod o ddeg mlynedd.

Gall eich economi chi greu dau fath o gynnyrch:

1. 1) Nwyddau traul (fel setiau teledu a chwaraewyr CD). Mae'r rhain yn gwneud eich dinasyddion chi'n hapus.
2. 2) Nwyddau cyfalaf (peiriannau a robotiaid). Nid yw'r rhain yn gwneud eich dinasyddion chi'n hapus, ond maen nhw'n eich helpu chi i wneud mwy o nwyddau traul yn y dyfodol.
   
   

Mae angen naill ai 2 weithiwr neu 1 peiriant (sy’n un o’r nwyddau cyfalaf) ar bob un o’r nwyddau traul.

Mae angen naill ai 4 gweithiwr, 2 beiriant neu 2 weithiwr ac 1 peiriant (sy’n un o’r nwyddau cyfalaf) ar bob un o’r nwyddau traul.

Mae siart 1 yn dangos pa mor hapus y bydd eich dinasyddion pe bai nifer penodol o nwyddau traul yn cael eu cynhyrchu mewn blwyddyn.

Nwyddau traul a gynhyrchwyd mewn blwyddyn	Hapusrwydd (gelwir hefyd yn ddefnyddioldeb)
1	20
2	39
3	57
4	74
5	90
6	105
7	119
8	132
9	144
10	155
11	165
12	174
13	182
14	189
15	195
16	200
17	204
18	207
19	209
20	210

Ar y dechrau, nid oes cyfyngiad ar faint o dir sydd gan eich economi chi, ond dim ond 4 gweithiwr a 4 peiriant sydd ganddo.

Bob blwyddyn, bydd 1 gweithiwr ychwanegol gan eich poblogaeth, ond bydd 1 peiriant yn torri i lawr.

Felly, os na fyddwch chi'n gwneud dim peiriannau ym mlwyddyn 1, ar ddechrau blwyddyn 2, yn lle cael 4 gweithiwr a 4 peiriant, bydd gennych chi 5 gweithiwr ond dim ond 3 peiriant (oherwydd yr un sydd wedi torri). Gallwch chi wneud mwy o beiriannau, wrth gwrs, ond mae gwneud peiriannau yn golygu na fyddwch chi'n gallu gwneud cynifer o nwyddau traul, a nwyddau traul yw'r hyn sy'n gwneud eich dinasyddion yn hapus.

Argraffu'r testun